DHAWUNY MALA: Waykiṉgiṉguŋ ga Yäwirrwuŋ
MINY'TJINY MALA; Djirrpinyinguŋ
WUKIRRIWUYNYDJA: Ganyinurruwuŋ
(C) 1994
Ŋätjil baman', ŋunhal bala bärrku ŋayiŋa yakan nyinan Worruŋu Dhäyka, ga Djawuḻpa, ga Dhäyka Ratha, ga Wuŋgan ga Butjikit.
Waŋganymi waluyu dhanal ŋaykan bala ŋathawu ganguriwu. Ga mäyanam dhanal, wapitja, batji ga gutjark.
Ŋaykan dhanal ŋarruŋan bala…a djuḏupnha gulŋiyan, gangurimiḻin retjaḻi, bala nhan Worruŋuyum Dhäykayu nhäŋal WAKINBUYNHA GANGURI nhan yakan marwat ŋurrkan goyuwan.
Bala nhan bitjanan waŋan,
"Wäy? Nhä dhaŋum ḻatju marwat? Dhaŋum marwat bilanyan bitjan gangurin."
Bala nhan Worruŋuyum Dhäykayu ŋangi'yuwanan banhaya gangurim wapitjayun.
Ŋangi'yuwan nhan yakan yana ḻinygu…u, ga baya nhan rumbalnha maḻŋ'thuwan.
Bala nhan ḏulŋurr'yuwanan, ŋarru dhäwul yana nhan dhawaṯthumanam banhaya gangurim.
Ga biyapul nhan ḏulŋurr'yuwan,
ga ḏulŋurr'yuwan, ga ḏulŋurryuwan.
Ga dhäwul yana nhan dhawaṯthumanam banhaya gangurim.
Bala nhan Worruŋum Dhäyka gawaw'yuwan Djawuḻpawun bitjanan,"Way, Djawuḻpa! Go! Ŋatjil räli ŋarrya, ŋali dhaŋu ganguri warryun dhawaṯthuman. Ḻinygu WAKIN dhaŋu marimi. Warryuwan ŋaya yakan dhaŋu, ga dhäwul nhan dhaŋu dhawaṯthuwan!"
"Yultha?", bitjan nhanmam Djawuḻpam.
Bala nhan Djawuḻpam ŋarruŋanan guŋga'yundawun Worruŋuwun Dhäykawu, bala dhupal rrambaŋin yakan ḏulŋurr'yuwan banhaya gangurim.
Ḏulŋurr'yuwan dhupal, ga ḏulŋurr'yuwan, ga ḏulŋurr'yuwan.
Ga dhäwul yana dhupal dhawaṯthumanam banhaya gangurim.
Bala dhupal Worruŋum Dhäyka ga Djawuḻpam gawaw'yuwan dhupaliŋguwaywuru Dhäykawun Rathawu, "Way, Wirrkuḻ! Go, räli ŋarrya ga guŋga'yuwa ŋalinyuny dhaŋu ganguri, warryuwan ŋalinyu yakan dhaŋu, ga dhäwul nhan dhaŋu yaki dhawaṯthu".
Bala nhan Dhäykam Ratha ŋarruŋanan guŋga'yundawun dhupalingu Worruŋuwun Dhäykawu ga Djawuḻpawun, bala dhanal bukmakthun yakan ḏulŋurr'yuwan banhaya gangurim, Worruŋuyu Dhäykayu, ga Djawuḻpayu ga Dhäykayu Rathayu.
Ḏulŋurr'yuwan dhanal, ga ḏulŋurr'yuwan, ga ḏulŋurr'yuwan.
Ga dhäwul yana dhanal dhawaṯthumanam banhaya gangurim.
Bala dhanal Worruŋum Dhäyka, ga Djawuḻpam, ga Dhäykam Ratha gawaw'yuwan Wuŋgangun, bitjanan,
"Way, Wuŋgan! Go, räli ŋarrya, ŋalma dhaŋu ganguri ḏulŋurr'yuwan. Ḻinygu ŋanapu yakan dhaŋu gulkuru ḏulŋurr'yuwan."
Bala nhan Wuŋganma ṉaŋ'thuwanan guŋga'yundawun dhanaliŋgu, bala dhanal yakan bukmakthun ḏulŋurr'yuwan banhaya gangurim.
Ḏulŋurr'yuwan dhanal,
ga ḏulŋurr'yuwan, ga ḏulŋurr'yuwan.
Ga dhäwul yana dhanal dhawaṯthumanam banhaya gangurim.
Bala dhanal Butjikitkun gawaw'yuwan, Worruŋu Dhäyka, ga Djawuḻpa, ga Dhäykam Ratha ga Wuŋgan bitjanan,
'Way! Butjikit! Guŋga'yuwa ŋanapiliny, dhaŋu ganguri' ḻinygu wanyu dhaŋu marimi." Warryuwan ŋanapu yakan dhaŋu ga dhäwul nhan dhawaṯthuwan.
Bala biyapulma dhanal yakan guḻkuyun ḏulŋurr'yuwan.
Ḏulŋurr'yuwan dhanal,
ga ḏulŋurr'yuwan, ga ḏulŋurr'yuwan.
Ga dhäwul yana dhanal dhawaṯthumanam banhaya gangurim.
Ḻinygun, bala dhanal waŋgany manapanminan bala dhanal ḏulŋurr'yuwanan, ḏulŋurr'yuwanan yana ḻinygu ga dhäkay dhanal ḏupthuwan baṉarraḻi banhaya WAKINNHA GANGURINY, ga bukmak yana dhanal gälkinam garminydjarrk'ḻim. Ga ŋoya'-ŋuyanam dhanal yakan ŋapa-ŋal'thumanminan banhalaya garminydjarrk'ŋam. Worruŋum Dhäyka, gälkin Djawuḻpawuḻi, ga Djawuḻpam gälkin Dhäykawuḻi Rathawuḻi, ga Dhäykam Ratha gälkin Wuŋganguḻi, ga Wuŋganma gälkin ŋapaḻi Butjikitkuḻi.
Bala dhanal nhäŋalan banhaya WAKINMA GANGURI nhan yakan ŋoyan warraŋulnha garminydjarrk'ŋan.
Ḻinygu nhana banha waŋarr. Ga bukmak dhanal bitjan waŋan, "Yo…uy, nhän dhaŋum ganguri nhanan waŋarrnha ŋatja?"
"Nhäyun ŋalma ŋarru dhaŋu golamam balam ŋayiḻim?", bitjan nhan waŋan Djawuḻpa.
Ga dhanalim mel-nha'nharamin, Worruŋuyu Dhäykayu nhäŋal Dhäykany Rathany, ga Dhäykayum Rathayu, nhäŋal Wuŋgannha, ga Wuŋgandhum nhäŋal Butjikitnha.
Baḏak ŋatjil dhanal yakan dhuka maḻŋ'thuman nhäyu dhanal ŋarru ḏowukthun banhaya WAKINNHA GANGURINY bala ŋayiḻi.
Bala nhanmam Dhäykam Ratha waŋan bitjanan dhanaliŋguḻi,
"Wäy yulparra! Bala ŋalma ŋarruŋa ŋayiḻi ga garr'yun yolŋu'-yulŋuny ŋalmaliŋguway guŋga'yundawu."
"Ŋalma? ", bitjan dhanalim.
Bala dhanal ŋarruŋanan ŋayiḻin ga garr'yuwan dhanaliny bala dhanal ŋayakanan balayan gumurrḻin retjaḻi banha ŋalaŋa yakan ganguri ŋoyan.
Banha dhanal nhäŋalam yolŋuyum warrayu bala dhanal bitjanan waŋanam,
"Yaka dhaŋum wakin marimi ganguri bitjan wakin bäwaŋ! Ga ŋanak - ḏokun bitjan WAKIN BÄWAŊ!"
Bala nhan bitjanan waŋan dhanaliŋguḻi Worruŋum Dhäyka,
"WAŊGANY MÄRRMA' ḺURRKUN’. Ma ŋalma ḏowukthuna".
Bala dhanal ḏowukthuwanan banhaya gangurim. Ga gurrumnha dhanal ŋarruŋan golanam banhaya gangurim balam ŋayiḻim.
Ga dhaŋutham dhanal dhaŋalkuwan be yana bathalakuwan, ga baya nhan ŋurrŋgitj' ganitjin bala dhanal ḻirrmayuwanan, ga nhäran yakan ga ŋalwuruŋdjin bala dhanal warrk'thuwanan.
Bala dhanal ŋarruŋan ṉukanan, ŋarru bayiŋ warrayu ḻinygu yolŋuyu warrayu banha dhanal guŋga'yuwan yakan dhanaliny. Ga ḻurrkun'mi dhaniyami dhanal dhawar'yumanam banhaya WAKINMA ganguri.
Ga dhäkayma nhan banha gangurim latju marimi.
GANGURIWUY DHÄWU (THE BIG YAM)
A story in the Golumala/Ŋaymil/Gälpu Language
translated by Marilyn Ganyinurru Gurruwiwi
from the original story GULAKA’PUY DHÄWU
First published in the Gupapuyŋu Language by the Literature Production Centre, Milingimbi C.E.C. - 1993
Colour pages were printed at the LPC, Milingimbi CEC.
The text and finishing of this book was done by the Galiwin’ku Literature Production Centre, Shepherdson CEC, Galiwin’ku - Elcho Island.
PMB 74 Winnellie N.T. 0821.
(C) Galiwin’ku Literature Production Centre August 1994. ISBN 0 949440 84.
“Big Book” prepared at Galiwin’ku L.P.C. 1997.